martes, 19 de abril de 2011

Fermento sen aluminio

Desterrei o "fermento" Royal definitivamente da miña cociña. Non é que a marca Royal xa non me inspire confianza, nin que as miñas receitas xa non saian igual de ben. O motivo?: contén sulfato de aluminio.

A composición do fermento Royal é:
- Bicarbonato sódico
- Dous ácidos: fosfato monocálcico e sulfato de aluminio
- Almidón de millo, que fai que o po se manteña seco.

É pola presenza destes dous ácidos polo que se denomina ao po Royal "fermento de dobre acción": o fosfato monocálcico actívase ao entrar en contacto coa humidade da masa, e o sulfato de aluminio actívase coa calor do forno. E é esta dobre acción a que converte ao po Royal nun bo aliado á hora de facer masas levedantes, pero o problema, como xa dixen antes, é o seu contido en aluminio.

O aluminio é un metal que unha vez entra dentro do noso corpo (ben sexa por inxesta de alimentos, medicamentos, vacinas, por respiración ou por contacto a través da pel) pode provocar efectos negativos sobre a saúde: perda de memoria, dano ao sistema nervioso central, demencia, etc. Por este motivo deixaron de utilizarse na cociña os utensilios fabricados con este material, en favor do aceiro inoxidable, por exemplo.

Os efectos negativos do aluminio danse cando se acadan uns niveis altos deste composto no organismo. Calcúlase que unha persoa adulta inxere entre 7 e 9 mg de aluminio diariamente a través dos alimentos, co cal tampouco hai que comerse demasiado a cabeza con este tema, aínda que se se pode evitar, pois mellor que mellor...

A miña alternativa á utilización do po Royal non é a súa substitución polo bicarbonato sódico (non se pode substituír un polo outro, vale?), senón esta:


Trátase dun po moi parecido ao po de fornear, e cun uso moi similar, pero esta vez sen sulfato de aluminio. Os seus ingredientes son: almidón de trigo de cultivo ecolóxico, bicarbonato de sodio (do mesmo xeito que o po Royal) e bitartrato de potasio (obtido dos depósitos do fondo das botas de viño). É da marca francesa La Patelière.


A súa utilización é dun sobre (10 g) por cada 500 g de fariña. Tanto con este tipo de fermento, como co bicarbonato, como co po Royal hai que ser moi coidadoso coas cantidades. A repostaría é unha ciencia case exacta, química molecular, e as cantidades débense axustar o máis posible á receita. Unha pequena variación nos ingredientes ou nas cantidades é a que logo provoca comentarios do tipo: "Pois a min nunca me queda igual que a ti", ou outros polo estilo...

Eu cómproa na tenda de produtos ecolóxicos da miña cidade. Vén nun paquete de 8 sobres e o prezo desta alternativa ecolóxica é de 3€ os 8 sobres, o cal, aínda que é un pouco máis caro, creo que merece a pena polo que rende (dá para 4 kg de fariña).

ACTUALIZADO 25-7-2011:
O fermento químico que aparece nas fotos anteriores xa non está dispoñible na miña tenda habitual (problemas coa distribución, ao parecer). No seu lugar dispoñen agora desta:


É da marca alemá Bioreal, e tamén procede (ao igual que a anterior) de extractos de zume de uva concentrado. Contén ademais almidón de millo e bicarbonato sódico.

A súa utilización é igual tamén ao anterior, é dicir, un sobre de 10 g por cada 500 g de fariña. O seu prezo é de 1,50€ o paquete de tres sobres.

Logo tamén existen outras alternativas ao po Royal, os chamados gasificantes, que veñen en dous sobres separados, e que se mesturan no momento de preparar a masa antes de meter no forno. Quizais o máis coñecido sexa o da marca Hacendado:


A súa utilización é dun sobre branco e outro de cor por cada 200 g de fariña. O sobre de cor contén o gasificante (bicarbonato sódico) e o sobre branco contén os acidulantes (ácido málico e ácido tartárico). A pesar dos nomes destes ácidos, hai que dicir que o acedo málico atópase nas froitas acedas, tales como mazás, uvas, marmelos, etc. De feito o seu nome provén do nome en latín da mazá: Malus domestica. A medida que as froitas van madurando, o ácido vai desaparecendo das mesmas. Ten efectos laxantes. O seu codificación en alimentación é E-296. O ácido tartárico, tamén coñecido como cremor tártaro, atópase tamén de maneira natural nas uvas. É un conservante natural. O seu código alimenticio é E-334.

Este gasificante de Mercadona está fabricado en Novelda (Alacante) por Jesús Navarro S.A., e o seu prezo é de 35 céntimos a caixiña de 8 sobres dobres.

Outro gasificante de dobre sobre que atopei á venda, esta vez no Corte Inglés, é este:


Este gasificante tamén consta de dous sobres que han de engadirse á masa. O primeiro sobre contén bicarbonato como gasificante (60%) e o segundo sobre ácido cítrico (E-330) como acidulante (40%). O seu uso é de 5 a 8 sobres dobres por cada quilo de fariña.

Fai ao redor dun ano que o comprei e creo lembrar que o seu prezo roldaba os 50 céntimos a caixiña de 8 sobres dobres.

Para o que estea interesado en saber máis sobre fermentos químicos e bicarbonatos, pode picar nesta ligazón a El Rincón de Bea: Levaduras químicas, onde se dan máis detalles sobre as diferenzas que existen entre este tipo de levedantes.

Aí están as dúas alternativas, a ecolóxica e a convencional, así que que cada cal escolla a que máis lle guste...

sábado, 2 de abril de 2011

III Cask Ale Festival

O pasado xoves 17 de marzo, coincidindo coa festividade de San Patricio, celebrouse na Cervexaría O Moucho de Ourense a 3ª edición do Cask Ale Festival. As cervexas elixidas para esta ocasión pertencen, unha vez máis, á prestixiosa cervexaría de Shepherd Neame: Kent's Best Invicta Ale e Double Stout.

A cervexaría Shepherd Neame, situada en Faversham, condado de Kent, é famosa non só pola calidade das súas cervexas, senón tamén por ser a cervexaría máis antiga de Inglaterra: desde 1698 até os nosos días.


A cervexa Kent's Best é unha bitter, de 4,1% de alcol en volume, de corpo medio e ben equilibrada. Cor tostada lixeiro, cun marcado sabor a malta e coa acidez característica dos lúpulos Target e Goldings.


O experto cervexeiro Peter Ogie descríbea da seguinte maneira:
Unha ambient bitter*, na que se mestura exitosamente o dulzor da malta inglesa co amargor afrutado e floral dos lúpulos cultivados no condado de Kent, dando como resultado unha bebida limpa, satisfactoria e que convida a pedir outra (para beber, distendidamente, entre amigos).
*Descoñezo o significado de ambient bitter, posto que o termo ambient (ambiental) non pertence a ningunha subclasificación das bitter inglesas.

No logo da cervexa pódese ver un cabalo branco rampante, que é o símbolo de Kent, e que está relacionado con Hengist e Horsa, os dous irmáns e líderes lendarios dos primeiros poboadores anglosaxóns chegados desde a península de Iutlandia (actual Dinamarca), e que se asentaron nesa zona, alá polo século V d.C.

A outra cervexa que se ofrecía nesta edición do Cask Ale Festival era a Double Stout, tamén de Shepherd Neame.


Non é moi habitual que Shepherd Neame se pase ao "lado escuro", polo que é case unha rareza poder probar unha stout desta fábrica. Está fabricada polo mestre cervexeiro de Shepherd Neame Stuart Main en Irlanda.

Stuart Main
Eu quedeime sen probar a miña (problemas coas datas...) e é unha mágoa, porque a pesar de que non son fan deste estilo (poida que sexa porque por aquí é case imposible atopar unha stout que non sexa a arquipresente Guinness...) si que me tivese gustado probala. Que se lle vai facer...

Seguiremos esperando con ansia a próxima edición, mentres tanto aquí van algunhas fotos do evento:






"Technology can help us improve a lot of things, but great beer still needs the touch of great brewers."
(Stuart Main - Shepherd Neame's Head Brewer)


Prost!!!